Ngay đầu năm 2024, hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam đã rất sôi động với những dự án trăm triệu USD. Điều này kỳ vọng về một năm tiếp tục thành công trong đón sóng FDI vào những lĩnh vực tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam.
Ngay sau Tết Nguyên đán ít ngày, Trina Solar – tập đoàn lớn trong lĩnh vực pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc đã quyết định đầu tư dự án sản xuất với tổng vốn đầu tư 454,4 triệu USD. Dự kiến, dự án này sẽ chính thức hoạt động vào tháng 3/2025.
Rót vốn sôi động ngay đầu năm
Báo cáo từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) cho thấy ngay trong tháng 1/2024, Việt Nam đã thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt hơn 2,3 tỷ USD, tăng 40,2% so với cùng kỳ năm 2023. Vốn thực hiện của dự án đầu tư nước ngoài ước đạt khoảng 1,48 tỷ USD, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm 2023.
Vốn đầu tư đăng ký mới tháng 01/2024 tăng mạnh so với cùng kỳ do tăng số lượng dự án mới (tăng 24,2%) và có dự án có quy mô vốn đầu tư lớn (hơn 600 triệu USD).
Cục Đầu tư nước ngoài nhận định, nối tiếp xu hướng đầu tư cuối năm 2023, tổng vốn đầu tư đăng ký tháng 1/2024 tiếp tục tăng mạnh, tăng 40,2% so với cùng kỳ và tăng 8,1 điểm phần trăm so với thời điểm cuối năm 2023.
Đầu tư mới tăng cả về số dự án lẫn tổng vốn đăng ký. Với mức tăng 24,2% về số dự án và một số dự án lớn có quy mô vốn đầu tư hàng trăm triệu USD được đăng ký mới, tổng vốn đầu tư đăng ký mới trong tháng 01/2024 đã tăng 66,9% so với cùng kỳ.
Trong đó, tập trung nhiều vào các tỉnh, thành phố có nhiều lợi thế trong thu hút đầu tư nước ngoài (cơ sở hạ tầng tốt, nguồn nhân lực ổn định, nỗ lực cải cách thủ tục hành chính và năng động trong công tác xúc tiến đầu tư,…) như Hà Nội, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bắc Giang, Bắc Ninh, Đồng Nai, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh. Riêng 7 địa phương này đã chiếm 72,1% số dự án mới và 82,5% số vốn của cả nước trong tháng 1 năm 2024.
Chip bán dẫn vẫn tiếp tục được kỳ vọng là lĩnh vực sẽ sôi động trong việc đón sóng đầu tư nước ngoài trong năm nay. Tại Kỳ họp lần thứ 14 của HĐND tỉnh Bắc Giang cuối năm 2023, ông Dương Văn Thái, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang cũng cho biết, có nhiều doanh nghiệp nước ngoài sản xuất bán dẫn và chip đang khảo sát đầu tư ở Bắc Giang. Các nhà đầu tư đòi hỏi về lao động nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì vậy, địa phương này đang tập trung cho việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư.
Theo Nikkei Asia, nhiều doanh nghiệp chip bán hàng đầu thế giới như Nvidia, Samsung đang tìm cách mở rộng hoạt động kinh doanh chip tại Việt Nam. Dự kiến, Việt Nam sẽ nhận được hàng triệu USD từ Đạo luật Khoa học và CHIPS của Mỹ, đồng thời là nơi đặt nhà máy lắp ráp và thử nghiệm lớn nhất toàn cầu của Intel.
Ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu
Theo đánh giá từ Bộ KH&ĐT, nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong ngành điện tử, bán dẫn đã hiện diện và đang có kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam như Intel, Samsung, Synopsys, Qualcomm, Infineon, Amkor,… Điều này là minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
Đơn cử, Nvidia (Hoa Kỳ) cam kết đưa Việt Nam trở thành quê hương thứ hai của Tập đoàn; Hana Micron (Hàn Quốc) khánh thành giai đoạn 2 và nâng tổng mức đầu tư tại Việt Nam lên 1 tỷ USD; LG Innotech (Hải Phòng) đã đầu tư mở rộng dự án thêm 1 tỷ USD trong lĩnh vực sản xuất các sản phẩm điện tử.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cũng chỉ ra các thách thức trong thu hút đầu tư nước ngoài mà Việt Nam có thể đối mặt trong năm 2024. Bối cảnh, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục biến động phức tạp, khó lường, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi; Các nhà đầu tư đang có xu hướng tìm kiếm cơ hội đầu tư vào quốc gia lân cận để rút ngắn bớt chuỗi cung ứng. Nhiều nước như Hàn Quốc, Nhật Bản – nằm trong nhóm những nguồn FDI lớn nhất của Việt Nam, Mỹ và một số nước trong EU, đều đang cố gắng hạn chế đầu tư ra nước ngoài bằng cách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và tăng cường ưu đãi đầu tư trong nước để thu hồi vốn đầu tư nước ngoài.
Theo ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, cơ hội thu hút đầu tư FDI trong năm 2024 đang mở ra như năm 2008, thời điểm Việt Nam vừa tham gia WTO. Các yếu tố như cuộc chiến kiểm soát công nghệ lõi, công nghệ chip… đang mở ra cơ hội cho Việt Nam trong thu hút FDI công nghệ cao.
Tuy vậy, ông Toàn cũng nhìn nhận, Việt Nam cần có giải pháp tạo lợi thế cạnh tranh khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, đồng thời cải cách môi trường kinh doanh thông thoáng và tiện lợi hơn. Bên cạnh đó, việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cần phải làm tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư.
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nhấn mạnh, Việt Nam cần tiếp tục rà soát, điều chỉnh chính sách đầu tư nước ngoài phù hợp với xu hướng đầu tư toàn cầu, trong đó đặc biệt quan tâm đến các ngành, lĩnh vực có khả năng đóng góp cho quá trình xanh hóa nền kinh tế, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số như: năng lượng tái tạo, xử lý rác thải, phát triển đô thị xanh, nông nghiệp sạch, nghiên cứu và phát triển (R&D), công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, nhất là khâu thực thi các thủ tục sau cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư như đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy, môi trường, hải quan,…
Đồng thời, sớm ban hành các chính sách phù hợp để thích ứng hiệu quả, linh hoạt trước tác động của thuế tối thiểu toàn cầu, đảm bảo niềm tin của nhà đầu tư, duy trì sự hấp dẫn của môi trường đầu tư.
