Theo đó, người vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để mua nhà ở xã hội có thể được hưởng lãi suất ưu đãi 5% trong 5 năm đầu.
Tại hội nghị trực tuyến toàn ngành ngân hàng mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết hiện đang sửa đổi gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo hướng ưu đãi hơn.
Hạ thêm lãi suất
Theo dự kiến, NHNN sẽ tăng quy mô gói cho vay bằng việc khuyến khích thêm nhiều ngân hàng thương mại tham gia cùng với 4 ngân hàng (Vietcombank, BIDV, Agribank, Vietinbank) đã thực hiện trong hơn 1 năm qua.
Đồng thời, tăng thêm mức ưu đãi lãi suất theo hướng người vay sẽ được hưởng lãi suất khoảng 5%/năm, thấp hơn 3 điểm % so với lãi suất cho vay trung và dài hạn bình quân của 4 ngân hàng Vietcombank, BIDV, Agribank, Vietinbank.
Tuy nhiên, người vay chỉ được hưởng ưu đãi này trong 5 năm đầu tiên, sau đó mức ưu đãi sẽ giảm dần và sẽ kết thúc sau 10 năm để người vay không ỷ lại. Riêng doanh nghiệp làm nhà ở xã hội giữ nguyên mức ưu đãi giảm 1,5-2 điểm % so với lãi suất vay thông thường.
Có thể thấy, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã bắt đầu được triển khai từ tháng 4 năm ngoái với kỳ vọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030. Theo đó, gói tín dụng này được điều chỉnh 6 tháng 1 lần đối với chủ đầu tư và người mua nhà.
Tính đến nay, NHNN cũng đã có hai lần điều chỉnh mức lãi suất, hiện mức lãi suất dành cho doanh nghiệp là 8%/năm và người mua nhà là 7,5%/năm. Dù vậy, sau một năm triển khai kết quả giải ngân rất thấp, chưa tới 1%, tức khoảng 1.144 tỷ đồng. Trong đó có khoảng 1.100 tỷ cho chủ đầu tư tại 11 dự án, còn lại là người mua nhà. Bên cạnh 4 ngân hàng, hiện có thêm 2 ngân hàng thương mại là TPBank và VPBank đã tham gia gói này, với số tiền 5.000 tỷ đồng/ngân hàng.
Lý giải nguyên nhân giải ngân chậm, NHNN chỉ ra là do quy định đối tượng thụ hưởng còn phức tạp khiến người dân gặp khó khăn khi vay ưu đãi.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Xây dựng cũng đánh giá mức lãi suất gói 120.000 tỷ đồng vẫn cao trong khi thời gian cho vay ngắn nên chưa thực sự thu hút các doanh nghiệp cũng như người mua nhà lựa chọn vay vốn.
Theo ông Đỗ Thanh Sơn – Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank), dù các ngân hàng thương mại dành nguồn lực ưu tiên cho chương trình, nhưng mức lãi suất cho chủ đầu tư, người mua nhà vẫn chưa đủ hấp dẫn so với các chương trình hỗ trợ từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Những thách thức này chính là lý do khiến kết quả phát triển nhà ở xã hội dù đã tích cực hơn nhưng vẫn còn khiêm tốn tại một số địa phương.
Do đó, “Bộ Xây dựng cũng đã đề nghị NHNN chỉ đạo, khuyến khích thêm các ngân hàng thương mại tham gia chương trình cho vay nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng và mở các room tín dụng tạo điều kiện cho các ngân hàng thực hiện. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, xem xét hạ mức lãi suất cho vay nguồn vốn hỗ trợ phù hợp tình hình thực tiễn” – Ông Hoàng Hải – Cục trưởng Cục quản lý Nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết.
Cần thêm thời gian vay
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch HoREA cho rằng gói tín dụng này “chưa phù hợp với người dân”. Bởi, nếu người mua nhà ở xã hội chỉ vay ưu đãi lãi suất không quá 5 năm sau đó thả nổi theo thị trường là quá ngắn, điều này phần nào sẽ ảnh hưởng đến tâm lý người mua nhà ở xã hội khiến họ ngại vay.
Hơn nữa, mức lãi suất sau khi giảm vẫn ở mức 7,5% là quá cao, trong khi đó đối tượng mua nhà ở xã hội cần vay vốn là người có thu nhập thấp. Với lãi suất như vậy sẽ khiến họ sẽ không gồng gánh được với khoản vay của mình.
Ông Châu dẫn chứng, một căn nhà ở xã hội có giá 1 tỷ đồng khi thanh toán trước 20% là 200 triệu đồng, được vay 80% là 800 triệu đồng. Với lãi suất 7,5%/năm thì người mua nhà phải trả khoảng 5 triệu/tháng chưa tính phần tiền gốc. Do đó, Chủ tịch HoREA kiến nghị lãi suất nên cố định trong khoảng 5 – 6%/năm và kéo dài thời gian vay từ 10 – 15 năm.
Bên cạnh đó, theo ông Châu, Bộ Xây dựng nên khôi phục gói tín dụng 110.000 tỷ đồng (từng được Bộ Xây dựng đề xuất trước đó) để đạt mục tiêu xây tối thiểu 1 triệu căn nhà xã hội đến năm 2030. Với gói tín dụng này, lãi suất vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8 -5%/năm, thời hạn vay tối đa 25 năm, tương tự gói tín dụng 30.000 tỷ đồng áp dụng hơn 10 năm trước.
Đồng quan điểm, Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhận định, cơ quan quản lý phải thống nhất quy định chủ đầu tư đủ điều kiện được hưởng gói vay 120.000 tỷ đồng rõ ràng, công khai, minh bạch. Đối với các cá nhân được hưởng gói 120.000 tỷ đồng mua nhà ở xã hội cũng cần quy định rõ về điều kiện, thời hạn vay cũng như mức độ vay.
