Khi xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, loại quả này của Việt Nam có cơ hội vượt mốc tỷ USD trong thời gian tới, mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp và bà con nông dân.
Loại quả này là dừa. Lãnh đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) mới đây đã có cuộc làm việc với Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Hai bên đã nhất trí về việc sớm hoàn tất các thủ tục để ký Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả dừa tươi của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc. Theo Bộ NN&PTNT, hai bên đã ký tắt kết thúc đàm phán Nghị định thư yêu cầu kiểm dịch thực vật với xuất khẩu dừa tươi từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Đây là tin vui đối với ngành dừa Việt Nam khi thị trường với hơn 1,4 tỷ dân được khai mở.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, Trung Quốc là một trong những thị trường tiêu thụ dừa lớn trên thế giới. Do đó, việc được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc giúp mở ra cơ hội lớn với ngành dừa Việt Nam. Vì đây là thị trường có khoảng cách địa lý rất gần cũng như thời gian vận chuyển ngắn với chi phí thấp nên dừa tươi Việt Nam sẽ cạnh tranh được với sản phẩm của các quốc gia khác.
Theo Tiền phong, ông Trần Văn Đức – Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư dừa Bến Tre cho biết, Trung Quốc là thị trường rất tiềm năng vì mỗi năm dùng tới 2,6 tỷ trái dừa tươi và 1,5 tỷ trái dừa phục vụ chế biến. Tuy nhiên, sản lượng dừa của Trung Quốc chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu tiêu dùng và chế biến nên phần còn lại phải tiến hành nhập khẩu từ nhiều quốc gia khác.
Ông Trần Văn Đức cho biết thêm, Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ 7 về sản xuất dừa trên thế giới. Với lợi thế gần Trung Quốc, nên nếu khai mở được thị trường này thì xuất khẩu dừa của nước ta sẽ có bước tiến đột phá.
Trên thực tế, hiện nay, một số đối tác ở Trung Quốc cũng đã bắt đầu tìm hiểu cũng như tham quan nhà máy và sản phẩm của doanh nghiệp. Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư dừa Bến Tre bày tỏ sự tự tin vì đã có kinh nghiệm xuất khẩu dừa tươi sang những thị trường cao cấp nên sẽ không quá khó để có thể đáp ứng được những yêu cầu về vùng nguyên liệu và cơ sở đóng gói từ Trung Quốc. Điều quan trọng lúc này đối với các doanh nghiệp xuất khẩu dừa là chờ hướng dẫn của cơ quan chức năng.
Theo Bộ NN&PTNT, Việt Nam đang có gần 200.000 ha đất trồng dừa, với sản lượng khoảng 2 triệu tấn. Những vùng trồng dừa ở nước ta tập trung chủ yếu tại các tỉnh duyên hải miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long. Tính đến nay, dừa của Việt Nam đã được xuất khẩu sang 90 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong số đó, có các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu dừa của Việt Nam chạm mốc 1 tỷ USD. Theo bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch của Betrimex, với nguồn cung dồi dào, khi dừa của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc thì sẽ giúp loại quả này có cơ hội vượt mốc 1 tỷ USD. Điều này góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời thúc đẩy sản xuất dừa trong nước chuyên nghiệp và quy chuẩn hơn.
Ông Đặng Phúc Nguyên đưa ra dự báo rằng, nếu Nghị định thư được ký, các doanh nghiệp khai thác tốt lợi thế mà mình có thì ngành dừa của nước ta có thể thu thêm được khoảng 300 triệu USD từ Trung Quốc. Trong vài năm nữa, ngành dừa của Việt Nam có thể bắt kịp với Thái Lan.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, ngành dừa của Thái Lan hiện nay phát triển rất mạnh. Trên thực tế, một quả dừa tươi đã gọt vỏ của Thái Lan đang được bán tại Trung Quốc với giá khoảng 50.000 đồng. Trong khi đó, dừa của Việt Nam lại có giá rẻ hơn. Vì vậy, dừa Việt Nam có thể cạnh tranh với hàng Thái Lan về giá.
Tuy nhiên, ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng, nếu muốn chiếm lĩnh được thị trường Trung Quốc thì nước ta cần phải là tốt về chất lượng sản phẩm để đáp ứng được những tiêu chuẩn của thị trường này. Mặt khác, khi xuất khẩu chính ngạch có thể kéo giá dừa tươi và dừa khô ở những vùng trồng ở nước ta lên mức cao, ổn định hơn.
Vì sao Thái Lan lo ngại Việt Nam tại thị trường Trung Quốc?
Khi có thông tin Việt Nam chuẩn bị được xuất khẩu dừa tươi chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, truyền thông Thái Lan mới đây đưa tin rằng, ngành công nghiệp hàng tỷ USD của họ có thể bị “lung lay” khi phải cạnh tranh với hàng Việt.
Cụ thể, theo tờ Khaosod, ngành công nghiệp nước dừa thơm trị giá hàng tỷ USD của Thái Lan đang phải đối mặt với sự chao đảo khi Việt Nam tham gia cạnh tranh ở thị trường Trung Quốc.
Ông Narongsak Chuensuchon, Giám đốc điều hành Công ty TNHH NC Coconut kiêm Chủ tịch Hội đồng Công nghiệp tỉnh Ratchaburi, Thái Lan, chia sẻ rằng, dừa nguyên quả và nước dừa hiện nay đều rất phổ biến trên toàn thế giới. Thế nhưng, thị trường chính là Trung Quốc đã tiếp nhận hơn 60% sản lượng dừa được chế biến có hương vị của Thái Lan, với sản phẩm đồ uống đóng chai có doanh thu lên tới 550 triệu USD hàng năm.
Ông Narongsak cảnh báo rằng, gần đây, có thông tin Việt Nam bắt đầu xuất khẩu nước dừa để cạnh tranh ở thị trường Trung Quốc, tương tự như với sầu riêng. Do đó, nếu Thái Lan không duy trì được chất lượng thì có thể đánh mất thị trường vào tay Việt Nam.
Trong thời gian gần đây, có một số nhà sản xuất dừa ở Thái Lan đã chế biến, sản xuất dừa từ ngoài khu vực Ratchaburi, dẫn tới việc không đạt tiêu chuẩn về chỉ dẫn địa lý đối với dừa thơm. Điều này cũng làm ảnh hưởng tới độ ngọt, hương vị của sản phẩm và có thể là suy giảm niềm tin, sự phổ biến của dừa thơm Thái Lan trên các thị trường khác.
Để giữ được thị trường Trung Quốc cũng như những thị trường khác, theo ông Narongsak Chuensuchon, các cơ quan quản lý cần phải tiến hành giám sát vấn đề về nguồn gốc, độ ngọt nhằm đảm bảo về chất lượng và sự tăng trưởng liên tục của các sản phẩm dừa thơm Thái Lan.
