Chỉ trong những ngày đầu tháng 5 đã liên tiếp xảy ra hàng loạt vụ sạt lở nghiêm trọng từ thượng nguồn đến hạ lưu vùng ĐBSCL.
Liên tiếp sạt lở
Sáng sớm ngày 18.5, một vụ sạt lở bờ sông Ông Chưởng khiến 10 căn nhà tại huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang bị cuốn xuống nước.
Trước đó, khoảng 3h ngày 17.5, một đoạn phía Tây bờ kênh 30/4 thuộc phường Nhà Mát, TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu bị sạt lở chiều ngang 3m, dài 15m. Nguyên nhân ban đầu được xác định do mưa to, kết hợp triều cường dâng cao làm mặt nền đường sạt lở nguy hiểm. Cũng tại phía bờ Tây tuyến kênh 30/4 này, đêm 12.3 đã xảy ra một vụ sạt lở dài 33m do xâm thực của dòng chảy mạnh từ biển Đông vào.
Còn tại TP Cần Thơ, rạng sáng ngày 13.5, một vụ sạt lở với chiều dài 46m đã xảy ra trên tuyến đường giao thông cặp sông Bằng Tăng, thuộc khu vực Long Định, phường Long Hưng, quận Ô Môn. Khoảng 30m đã sạt lở hoàn toàn, phần còn lại khoảng 16m đang trong tình trạng rạn nứt, sụp lún nghiêm trọng. Đoạn sạt lở ăn sâu vào đất liền 4 – 5m, sụp gần toàn bộ mặt đường với độ sâu 0,5 – 2m.
Tại tỉnh Hậu Giang, chỉ riêng trong ngày 7.5, trên địa bàn huyện Châu Thành đã xảy ra 3 vụ sạt lở bờ kênh Mái Dầm. Trước đó, ngày 5.5, tại địa phương này cũng xảy ra vụ sạt lở bờ kênh Bào Bủng với chiều dài 30m, diện tích mất đất 150m2.
Ngày 23.4, khu vực cống Bào Tròn (Km 7+200) trên đoạn Đầm Dơi – Cái Nước mặt đường bị rạn nứt, sụt lún hơn nửa mặt đường về phía sông và không đảm bảo xe ôtô lưu thông qua khu vực này.
Theo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Cù Lao Dung, từ đầu năm đến nay, địa phương đã ghi nhận 6 điểm sạt lở với tổng chiều dài trên 350m tại 2 xã An Thạnh Đông và Đại Ân 1. Đặc biệt, có 4 điểm sạt lở nghiêm trọng, kéo dài hơn 250m.
Vá chỗ này, lở chỗ khác
Trước các vụ sạt lở liên tiếp xảy ra, chính quyền các cấp ở Cần Thơ và Hậu Giang, Bạc Liêu đang khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó.
Tại, quận Ô Môn được xem là “điểm nóng” sạt lở của TP Cần Thơ, ngày 3.4 vừa qua, thành phố đã triển khai xây dựng công trình kè chống sạt lở khẩn cấp, đoạn qua địa bàn phường Thới An, với tổng kinh phí đầu tư dự kiến khoảng 130 tỉ đồng. Tuyến kè có chiều dài 650m, dự kiến hoàn thành vào năm 2026.
Trước đó, công trình kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn có tổng kinh phí khoảng 100 tỉ đồng cũng đã được TP Cần Thơ khởi công xây dựng vào ngày 31.10.2024. Công trình với tổng chiều dài 950m, gồm kè kiên cố, có lan can, hành lang đi bộ và đường giao thông theo kè; dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng sau 12 tháng.
Tại Sóc Trăng, ông Nguyễn Văn Đắc – Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Cù Lao Dung – nhận định, tình trạng sạt lở có khả năng tiếp tục diễn biến phức tạp trong thời gian tới. UBND tỉnh Sóc Trăng cũng đang kiến nghị Bộ Tài chính xem xét hỗ trợ ngân sách Trung ương cho Dự án nâng cấp đê cửa sông tả, hữu Cù Lao Dung, đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030. Dự kiến tổng mức đầu tư của dự án khoảng 450 tỉ đồng.
Thống kê của Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, mùa khô năm 2023 – 2024, khu vực ĐBSCL có 2.059 điểm sụt lún (tương đương 51km chiều dài đê, đường giao thông nông thôn); 686 vị trí sạt lở bờ sông (chiều dài 591,3km) và 57 vị trí sạt lở bờ biển (chiều dài 203,2km).
Ông Lê Thanh Chương – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chỉnh trị sông và Phòng chống thiên tai – Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam – cho biết, bờ sông và bờ biển ở ĐBSCL đang trong giai đoạn biến động mạnh về hình thái, ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, xã hội và môi trường.
Về lâu dài, ông Chương kiến nghị cần hoàn chỉnh và thực thi khung pháp lý về quản lý bờ sông, bờ biển, đó là việc thiết lập và thực thi hành lang bảo vệ bờ, trong đó quy định khoảng lùi hợp lý trong việc xây dựng công trình hạ tầng, quy hoạch sử dụng đất.
