Nhu cầu sản phẩm Halal tăng mạnh trên thế giới, tạo thêm dư địa cho hàng Việt. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chiến lược dài hạn để chinh phục thị trường.
Lợi thế hương vị và tiềm năng thị trường Halal toàn cầu
Bà Lê Phan Minh Hoa – Giám đốc Công ty Global FMCG Sourcing cho biết, đối với thị trường Halal (là những sản phẩm được cho phép, hợp pháp để sử dụng theo Luật Hồi giáo, với những yêu cầu nghiêm ngặt từ các thành phần nhỏ nhất đến khâu chế biến, vận chuyển), hiện tại công ty đang tập trung vào sản phẩm bánh tráng. Trong thời gian tới, doanh nghiệp dự định mở rộng sang các dòng gia vị và những sản phẩm liên quan, chẳng hạn như bánh phồng tôm – vốn được sử dụng nhiều trong các dịp lễ của người Việt.
Theo bà Hoa, lợi thế lớn nhất của sản phẩm Việt Nam chính là hương vị. Vị của sản phẩm Việt Nam rất đặc biệt, không hề đại trà hay tương tự nhau như ở một số thị trường khác. Ví dụ, Thái Lan hay Trung Quốc cũng có sản phẩm đặc thù, nhưng nhìn chung các sản phẩm châu Á thường khá giống nhau. Trong khi đó, sản phẩm Việt Nam lại tạo được sự khác biệt rõ rệt nhờ hương vị riêng.
Không chỉ giới hạn trong cộng đồng Hồi giáo, các sản phẩm và dịch vụ Halal ngày càng được người tiêu dùng toàn cầu ưa chuộng. Nhiều quốc gia không thuộc khối Hồi giáo nhưng có cộng đồng Hồi giáo lớn như Pháp, Đức, Anh, Hoa Kỳ cũng ghi nhận xu hướng gia tăng nhu cầu đối với sản phẩm Halal.
Điều này mở ra không gian tăng trưởng vượt ngoài các thị trường truyền thống, tạo cơ hội cho sản phẩm Việt Nam, đặc biệt là nông sản, thực phẩm chế biến, mỹ phẩm và dược phẩm – mở rộng kênh phân phối, xây dựng thương hiệu gắn với giá trị Halal, đồng thời nâng cao năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Thách thức chứng nhận và yêu cầu hợp tác quốc tế
Bà Hồ Thị Quyên – Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM cho biết, hiện nay, Việt Nam chưa có nhiều tổ chức chứng nhận Halal được quốc tế công nhận rộng rãi. Hoạt động cấp chứng nhận trong nước còn phân tán, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan và đơn vị liên quan, gây trở ngại cho doanh nghiệp khi tiếp cận thị trường xuất khẩu Halal, nhất là ở các khâu xác minh chứng nhận, kiểm định chất lượng và logistics chuyên biệt.
Ngoài ra, phần lớn doanh nghiệp chế biến thực phẩm và nông sản Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, với năng lực tài chính hạn chế, quản trị yếu, nhân lực thiếu kiến thức chuyên sâu về Halal. Sự thiếu thông tin và định hướng chiến lược khiến nhiều doanh nghiệp chưa chủ động khai thác hiệu quả thị trường này.
Bên cạnh đó, thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu hụt đội ngũ chuyên gia có kiến thức toàn diện về chuỗi giá trị Halal, từ sản xuất, chế biến, đóng gói, logistics đến tiếp thị và phân phối. Nếu không tháo gỡ được nút thắt này, ngành Halal Việt Nam sẽ khó chuyên nghiệp hóa và hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Do đó, cần sớm xây dựng chiến lược phát triển ngành Halal toàn diện, đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn, với trọng tâm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, phát triển nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Ông Phạm Thế Cường – Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Indonesia cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam nên liên kết với doanh nghiệp ở các quốc gia có ngành công nghiệp Halal phát triển. Điều này vừa giúp nâng cao nhận thức về tiêu chuẩn Halal, vừa mở rộng cơ hội xuất khẩu, đồng thời hình thành chuỗi cung ứng khép kín từ vùng nguyên liệu, sản xuất đến phân phối và xuất khẩu.
Đối với những thị trường mới, doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế của các nhà phân phối nội địa, những đơn vị am hiểu thủ tục và thị trường để tiếp cận hệ thống cửa hàng tạp hóa truyền thống lẫn kênh phân phối hiện đại, từ đó gia tăng sự hiện diện tại thị trường mục tiêu.
