TS. Nguyễn Ngọc Tú đề xuất nên tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 18 triệu đồng/tháng và áp dụng ngay từ năm 2025, thay vì chờ đến năm 2026 như dự thảo.
Cần nâng lên mức 18 triệu đồng/tháng
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), trong đó đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 11 triệu đồng/tháng hiện nay lên tối đa 15,5 triệu đồng/tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Mức 11 triệu đồng/tháng hiện hành đã được duy trì từ tháng 7.2020 đến nay, trong khi thu nhập và chi phí sinh hoạt của người dân đã có nhiều thay đổi lớn.
Đề xuất này nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận và giới chuyên gia. Trong trao đổi với Báo Lao Động, TS. Nguyễn Ngọc Tú – Giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ đánh giá, đây là bước tiến tích cực, nhưng vẫn chưa đủ để bù đắp những khó khăn kéo dài mà người làm công ăn lương đã trải qua.
Phân tích hai phương án được Bộ Tài chính đưa ra, TS. Nguyễn Ngọc Tú cho rằng phương án thứ hai – nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng là một tín hiệu tích cực so với cách điều chỉnh truyền thống vốn chỉ dựa trên mức tăng CPI. “Nếu làm theo cách cũ thì chỉ tăng từ 11 lên khoảng 13,3 triệu đồng. Lần này, Bộ Tài chính đưa ra một phương án tốt hơn, thể hiện sự lắng nghe ý kiến dư luận và chia sẻ với người nộp thuế”, ông nói.
Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng trong suốt 5 năm qua, người làm công ăn lương, nhóm đóng thuế ổn định nhất lại là nhóm gần như không nhận được chính sách hỗ trợ nào về thuế. Trong khi đó, nền kinh tế đã trải qua nhiều cú sốc lớn, từ đại dịch COVID-19 đến thiên tai, giá cả leo thang,…
“Trong giai đoạn 2019-2022, dịch bệnh bùng phát, doanh nghiệp được hỗ trợ bằng chính sách miễn giảm, giãn thuế, còn người làm công ăn lương gần như không có gì. Họ vẫn đóng thuế đều, trong khi chi phí y tế, giáo dục, sinh hoạt… đều tăng cao. Nếu tiếp tục duy trì mức giảm trừ như hiện nay, thì nhóm này rõ ràng đang thiệt thòi”, TS. Tú nhận định.
Từ đó, ông đề xuất mức giảm trừ gia cảnh cần nâng lên 18 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, và 9 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Đây là mức được nhiều chuyên gia ủng hộ vì tiệm cận hơn với chi tiêu thực tế của người lao động, đặc biệt tại khu vực thành thị, nơi chi phí sinh hoạt đã tăng đáng kể so với giai đoạn trước năm 2020.
Đề nghị áp dụng sớm từ kỳ tính thuế năm 2025
Một điểm quan trọng khác được TS. Tú nhấn mạnh là thời điểm áp dụng. Theo dự thảo, chính sách giảm trừ gia cảnh mới được đề xuất áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Tuy nhiên, ông cho rằng nên áp dụng sớm hơn, ngay từ năm 2025.
“Về mặt kỹ thuật, thuế thu nhập cá nhân của năm 2025 đến tháng 4.2026 mới quyết toán. Như vậy, việc điều chỉnh mức giảm trừ áp dụng cho năm 2025 là hoàn toàn khả thi, không gặp trở ngại gì trong tổ chức thực hiện”, ông phân tích.
Ông cũng dẫn chứng thêm rằng trong 6 tháng đầu năm 2025, theo báo cáo của Bộ Tài chính, số thu từ thuế thu nhập cá nhân đã đạt gần 70% dự toán cả năm. Do đó, việc điều chỉnh giảm trừ gia cảnh ngay từ năm 2025 sẽ không gây áp lực đáng kể đến thu ngân sách.
Không chỉ thuận lợi về kỹ thuật và nguồn thu, việc áp dụng sớm còn có ý nghĩa lớn về mặt tâm lý và xã hội. “Người lao động đã chờ đợi quá lâu rồi. Nếu tiếp tục trì hoãn đến năm 2026 thì là thêm một năm nữa phải ‘thắt lưng buộc bụng’. Việc điều chỉnh ngay sẽ là một tín hiệu tốt, một động lực tinh thần quan trọng, giúp họ yên tâm đóng thuế, tiếp tục lao động và cống hiến”, ông Tú nhấn mạnh.
TS. Tú cũng cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ tiêu dùng và ổn định đời sống người dân, thì việc điều chỉnh chính sách thuế cần được thực hiện đồng bộ và kịp thời. “Giảm trừ gia cảnh không chỉ là con số kỹ thuật, mà là chính sách mang tính xã hội. Đây là lúc cần hành động nhanh, kịp thời và dứt khoát”, ông nói.
