Những đòn thuế đầu tiên của Mỹ và Trung Quốc có thể là khởi đầu tranh chấp thương mại ngắn hạn hoặc bắt đầu một cuộc chiến thương mại kéo dài, sâu sắc.
Ngay sau khi mức thuế 10% với hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ có hiệu lực lúc 12h01 sáng 4.2, giờ ET, Trung Quốc đáp trả bằng mức thuế 15% với một số hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Đòn thuế của Trung Quốc dự kiến có hiệu lực từ ngày 10.2.
Bộ Thương mại Trung Quốc cũng thêm 2 công ty Mỹ, Illumina và PVH Group, vào danh sách các thực thể không đáng tin cậy, ảnh hưởng đáng kể tới khả năng kinh doanh tại Trung Quốc.
CNN chỉ ra, có khả năng Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đồng ý hoãn áp thuế để tiếp tục đối thoại, tương tự như các nhà lãnh đạo Mexico và Canada đã làm.
Clark Packard – nghiên cứu viên tại Trung tâm nghiên cứu chính sách thương mại Herbert A. Stiefel thuộc Viện Cato – cho biết: “Nếu không đạt được thỏa thuận tương tự, tôi nghĩ tình hình có khả năng trở nên căng thẳng”.
Kết quả tốt nhất cho các diễn biến hiện tại của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung Quốc là tránh được các biện pháp leo thang hơn nữa.
CNN cho hay, hiện tại, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung Quốc có ảnh hưởng tới nền kinh tế Mỹ. Mức thuế mà Tổng thống Trump áp với hàng hóa Trung Quốc có thể khiến người tiêu dùng Mỹ phải chi nhiều tiền hơn khi mua hàng tiêu dùng, như đồ điện tử, đồ chơi và quần áo…
Nhiều công ty Mỹ nhập khẩu nguyên liệu thô từ Trung Quốc, như cao su, nhựa và hóa chất để sản xuất ra các sản phẩm hoàn thiện bán tại các cửa hàng và bán trực tuyến. “Việc tăng chi phí nhập khẩu sẽ gây khó khăn cho những công ty này” – ông Packard cho biết.
Dù vậy, giá cả có thể không tăng cao nếu các doanh nghiệp Mỹ có thể nhập khẩu những mặt hàng (vốn nhập từ Trung Quốc) từ các quốc gia khác có mức thuế thấp hơn. Việc mất khách hàng có thể gây tổn hại đến các doanh nghiệp Trung Quốc và dẫn đến mất việc làm.
Tương tự, các doanh nghiệp Mỹ xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc sắp phải chịu mức thuế mới có thể bị ảnh hưởng và buộc phải sa thải nhân sự.
Theo dữ liệu của S&P Global Market Intelligence, mức thuế mới có tác động tới các mặt hàng Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ trị giá 23,6 tỉ USD năm 2024. Con số này sẽ cao hơn nhiều nếu Trung Quốc áp thuế 10% đồng đều với tất cả hàng hóa Mỹ nhập vào Trung Quốc. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Mỹ sang Trung Quốc trong năm ngoái là trên 130 tỉ USD.
Các nhà kinh tế của Morgan Stanley cho rằng, Tổng thống Trump sẽ không dừng lại ở mức áp thuế 10% với hàng Trung Quốc bởi trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ 2024, ông đã cam kết tăng thuế lên tới 60%.
“Chúng tôi vẫn dự kiến Mỹ áp thêm thuế với Trung Quốc vào cuối năm nay trong khuôn khổ các mục tiêu chính sách thương mại lớn hơn của nước này” – Morgan Stanley nêu trong văn bản gửi tới khách hàng ngày 4.2. Điều này có thể dẫn tới Trung Quốc áp đặt nhiều biện pháp trả đũa hơn.
Một mối lo ngại khác là Mỹ sẽ không chỉ phải đối mặt với cuộc chiến thương mại riêng với Trung Quốc, mà là cuộc chiến với 3 bên. Điều đó có thể xảy ra nếu Tổng thống Trump áp thuế 25% đối với Mexico và Canada sau hạn chót mới được gia hạn tới ngày 1.3. Khi đó, Canada và Mexico cũng như Trung Quốc có thể trả đũa bằng cách tăng thuế với hàng hóa Mỹ. Nền kinh tế Mỹ có thể nhanh chóng bị ảnh hưởng.
Ví dụ, Canada và Mexico đáp trả bằng cách áp thuế 10% với tất cả hàng hóa của Mỹ, Trung Quốc áp thuế 5% với tất cả các mặt hàng Mỹ, các nhà kinh tế của Citibank dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ suy thoái với tốc độ hàng năm là 0,8% trong năm nay và 1,1% vào năm tới khi mức thuế đó vẫn được duy trì.
Tuy nhiên, nền kinh tế Trung Quốc sẽ suy giảm ít hơn so với Mỹ trong năm nay và năm sau. Các nhà kinh tế của Citibank dự đoán, nền kinh tế Canada và Mexico sẽ chịu tác động lớn hơn nhiều so với Mỹ.
Nathan Sheets – nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Citigroup – chia sẻ với CNN rằng, chỉ riêng rủi ro từ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã là hệ quả nghiêm trọng. “Việc tăng thuế đáng kể hơn nữa có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng và sản xuất, gây ra những tác động tiêu cực đến việc làm và tăng trưởng của Mỹ. Thật sự rất khó để đưa ra con số về những tác động này, nhưng chúng sẽ đáng kể theo bất kỳ thước đo nào” – ông nói.
