Ông Tim Evans – Tổng Giám đốc ngân hàng HSBC Việt Nam, cho rằng trong một thế giới bất định, Việt Nam vẫn nổi lên như một điểm sáng nhờ cải cách nhanh chóng, hội nhập sâu rộng và sức mạnh của khu vực tư nhân. Việt Nam đang bước vào giai đoạn bứt phá với “tư duy 2.0” – nơi khát vọng phát triển và năng lực thực thi hòa quyện để tạo nên bước đột phá.
Thế giới bất ổn và xu hướng thương mại ‘friend-shoring’
Ông Tim Evans – CEO Ngân hàng HSBC Việt Nam trong một diễn đàn gần đây đã chia sẻ, ông không phải là học giả hay nhà kinh tế, mà là một “người làm ngân hàng đơn giản”, người tiếp nhận ý kiến khách hàng và dữ liệu nghiên cứu làm nền tảng. Và từ những kênh thông tin đó, điều hiện lên rõ rệt là: thế giới đang trong giai đoạn biến động chưa từng có.
“Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy biến động và hỗn loạn. Từ Trung Đông đến Đông Âu, từ căng thẳng Ấn Độ – Pakistan đến diễn biến tại Trung Quốc, các cuộc xung đột liên tiếp làm gia tăng bất ổn địa chính trị”, ông Tim Evans nhận định.
Để phục vụ cho quản trị cho mình, HSBC đã cùng các đối tác xây dựng chỉ số bất ổn kinh tế toàn cầu. Qua chuỗi chỉ số cho thấy, trong 20 năm đầu (1997 – 2017), mức độ biến động tương đối ổn định, nhưng 10 năm gần đây chỉ số này tăng vọt, đặc biệt giai đoạn đại dịch COVID-19.
Theo dự báo mới nhất, kinh tế thế giới năm 2024 tăng trưởng 2,6%, năm 2025 chỉ còn 2,4%. Đây là mức thấp, phản ánh sự suy giảm niềm tin và tác động của lạm phát. HSBC cũng dự báo lạm phát toàn cầu năm nay khoảng 3,2%, sang năm giảm nhẹ còn 2,9%.
Trong bối cảnh đó, các nền kinh tế lớn có chính sách tiền tệ trái ngược. Mỹ vừa hạ lãi suất 25 điểm cơ bản để hỗ trợ tăng trưởng, trong khi Nhật Bản lại tăng lãi suất. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục phải “đi trên dây” giữa hai mục tiêu kiềm chế lạm phát và duy trì tăng trưởng.
Dù vậy, sức chi tiêu của người tiêu dùng và thị trường lao động ổn định đã phần nào giúp kinh tế toàn cầu giữ được nhịp. Nhưng xu thế “tái cấu trúc thương mại” đang rõ rệt: các doanh nghiệp chọn điểm đến sản xuất và thị trường tiêu thụ dựa trên quan hệ chính trị, bạn bè – hay còn gọi là “friend-shoring” – thay vì yếu tố chi phí đơn thuần.
Việt Nam: Tốc độ thay đổi khiến DN quốc tế ấn tượng
Từ góc nhìn HSBC, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn đặc biệt. Chỉ trong 9 – 12 tháng qua, đất nước đã trải qua những thay đổi sâu rộng: tái cấu trúc bộ máy quản lý, cải cách thể chế, điều chỉnh chính sách thuế, ưu đãi cho kinh tế số và công nghệ cao.
“Tốc độ thay đổi khiến cộng đồng doanh nghiệp quốc tế thực sự ấn tượng”, ông Evans nói.
Tổng giám đốc HSBC nhận định rằng, Việt Nam đang tận dụng tốt bốn động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng. Trước hết, quá trình chuyển đổi số và phát triển công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ, với mục tiêu đến năm 2030, khu vực kinh tế số sẽ đóng góp 30% GDP và Việt Nam lọt vào top 50 thế giới về chỉ số chuyển đổi số. Lợi thế của quốc gia nằm ở lực lượng lao động trẻ, ham học hỏi và nhanh nhạy với công nghệ.
Cùng với đó, hội nhập quốc tế tiếp tục là điểm sáng khi Việt Nam đã ký kết và thực thi khoảng 20 hiệp định thương mại tự do, trở thành một trong những nền kinh tế mở nhất khu vực, đồng thời mang lại cho doanh nghiệp FDI khả năng kết nối thuận lợi vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Song song với hội nhập, Chính phủ cũng đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện khung pháp lý để tạo môi trường cạnh tranh minh bạch hơn, giảm bớt rào cản và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.
Cuối cùng, khu vực tư nhân, từ chỗ chỉ mới “chớm nở” năm 1986 nay đã vươn lên trở thành động lực chính của nền kinh tế, đóng góp khoảng 50% GDP và tạo việc làm cho 82% lực lượng lao động, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong quá trình phát triển của Việt Nam.
Ông Tim Evans gọi đây là “Việt Nam 2.0” – giai đoạn mới, khi khu vực tư nhân sẽ trở thành động lực then chốt đưa nền kinh tế tiến lên tầm cao mới. “Khu vực tư nhân chính là Việt Nam 2.0. Đây là giai đoạn mới, nơi doanh nghiệp trong nước không chỉ phát triển thị trường nội địa mà còn vươn ra quốc tế”, ông nhấn mạnh.
Để minh họa, ông Tim Evans nhắc đến các thương hiệu Việt tiêu biểu. Vinamilk – ra đời từ năm 1976 đến nay đã trở thành doanh nghiệp có quy mô toàn cầu. Masan, với độ phủ sản phẩm tới 98% hộ gia đình, cho thấy năng lực xây dựng thương hiệu mạnh mẽ của doanh nghiệp Việt.
“Khu vực tư nhân Việt Nam không khởi đầu từ con số 0, mà đã có lịch sử thành công đáng kể. Điều quan trọng là phải tiếp tục phát huy và đi xa hơn”, ông nói.
HSBC quan sát thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã đủ năng lực huy động vốn quốc tế. Chỉ trong 5 năm, số khách hàng của HSBC tại Việt Nam ra nước ngoài gọi vốn tăng 20%. Điều này chứng tỏ sự tiến bộ về quản trị, minh bạch tài chính và chiến lược kinh doanh dài hạn.
Một cột mốc được ông đặc biệt lưu ý là khả năng Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. “Nếu điều này xảy ra, Việt Nam có thể thu hút từ 1,5 – 3 tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động, tác động mạnh tới thị trường chứng khoán”, ông nói.
Nâng hạng thị trường không chỉ mang lại dòng vốn mới mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước huy động vốn ngay tại Việt Nam thay vì phải tìm đến thị trường quốc tế. Đây là yếu tố quan trọng giúp củng cố nền tài chính trong nước.
Theo ông Tim Evans, bên cạnh cải cách thể chế và hội nhập, lợi thế lớn nhất của Việt Nam chính là nguồn nhân lực. Chỉ số PISA đo lường năng lực học sinh Việt Nam xếp thứ hai ASEAN, chỉ sau Singapore.
“Khả năng học hỏi, thích ứng và phát triển của con người Việt Nam chính là lý do lớn nhất khiến FDI tin tưởng. Đây là yếu tố mà không nhiều quốc gia có được”, ông nhấn mạnh.
HSBC đã hiện diện tại Việt Nam 55 năm. Ông Evans khẳng định ngân hàng này muốn tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong quá trình hội nhập, chuyển đổi số và vươn ra toàn cầu. “Với thái độ đúng đắn, sự bền bỉ và tinh thần vượt khó, Việt Nam có thể chinh phục bất kỳ thách thức nào”, ông Evans chia sẻ.
