TPHCM đang chuyển mình thành một trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) của khu vực, không chỉ bằng những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ mà còn bằng một hệ sinh thái sôi động, đa dạng và đầy sức sống. Với mục tiêu đưa hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST vào tốp 100 thành phố năng động nhất toàn cầu, TPHCM đã xây dựng nhiều nền tảng quan trọng để bước vào thời kỳ đột phá.
Vị thế dẫn đầu
TPHCM hiện chiếm hơn 50% số lượng khởi nghiệp (startup), 40% cơ sở ươm tạo và gần 50% tổng vốn đầu tư của Việt Nam. Theo Sở KH-CN TPHCM, trong năm 2024, TPHCM đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, thu hút 2.813 dự án tham gia các cuộc thi và chương trình ươm tạo.
Một số cuộc thi tiêu biểu như Startup Wheel, Vietnam Youth Startup, Cuộc thi Khởi nghiệp xanh đã nhận được sự quan tâm lớn từ cộng đồng doanh nghiệp và sinh viên. Đặc biệt, TPHCM đã hỗ trợ ươm tạo 202 dự án khởi nghiệp ĐMST, tạo điều kiện cho các ý tưởng tiềm năng phát triển và thương mại hóa. Hệ sinh thái khởi nghiệp thành phố thu hút sự tham gia của hơn 2.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, hơn 100 quỹ đầu tư mạo hiểm và hơn 20.000 cá nhân hoạt động trong lĩnh vực KH-CN. TPHCM cũng hợp tác chặt chẽ với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới (như AMD, NVIDIA, Qualcomm, Mitsubishi) và các quốc gia Phần Lan, Áo, Anh, Australia, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Singapore để cùng phát triển công nghệ, xây dựng hệ sinh thái ĐMST.
Ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở KH-CN TPHCM, chia sẻ, lâu nay TPHCM được mệnh danh là “mảnh đất khởi nghiệp”, khi là “cái nôi” của 3 kỳ lân công nghệ: VNG, MoMo và Sky Mavis. Hệ sinh thái khởi nghiệp của thành phố hiện được định giá khoảng 7,4 tỷ USD, thu hút hơn 260 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm và đang vươn lên mạnh mẽ trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu.
TPHCM đặt mục tiêu đưa hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST vào tốp 100 thành phố năng động nhất toàn cầu vào năm 2030, thể hiện cam kết về sự phát triển bền vững, dựa trên tri thức và công nghệ… Thành phố phấn đấu đạt tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động ĐMST trên 40% tổng số doanh nghiệp; đưa tỷ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ lên mức 8%-10%; thành lập 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; tăng số lượng đơn đăng ký sáng chế và bảo hộ sáng chế, với mức tăng trung bình 16%-18%/năm.
Tỷ lệ doanh nghiệp trong các ngành và lĩnh vực trọng điểm thực hiện hoạt động ĐMST tăng từ 39,9% vào năm 2021 lên 44,8% vào năm 2023; ước tính giai đoạn 2024-2025 đạt khoảng 45%. Những lĩnh vực ghi nhận tỷ lệ ĐMST nổi bật gồm: Điện tử-CNTT; sản xuất, chế biến, chế tạo; vận tải và kho bãi; dịch vụ tài chính, ngân hàng và bảo hiểm. Tỷ trọng đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào GRDP luôn tăng, trong đó đóng góp của KH-CN vào tăng trưởng TFP là 74%.
Tạo chính sách hỗ trợ đồng bộ
Để biến mục tiêu thành hiện thực, TPHCM đã xây dựng một nền tảng vững chắc với các chính sách hỗ trợ toàn diện. Nổi bật là các chính sách về tài chính, với việc hỗ trợ kinh phí trực tiếp từ ngân sách nhà nước cho các dự án tiềm năng. Mỗi dự án khởi nghiệp có thể nhận được tới 400-500 triệu đồng – một nguồn “vốn mồi” quý giá.
Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ kết nối với các quỹ đầu tư trong và ngoài nước cũng được áp dụng một cách linh hoạt. Thành phố cũng không ngừng đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ phi tài chính, bao gồm tư vấn pháp lý, phát triển sản phẩm, và đặc biệt là kết nối thị trường. Chuẩn bị “nguồn” hạ tầng và nhân lực vững chắc, tập trung các khu công nghệ cao, khu nông nghiệp công nghệ cao, 18 trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST, 55 cơ sở ươm tạo, 10 không gian ĐMST cùng mạng lưới đại học, viện nghiên cứu, hơn 500 tổ chức KH-CN, 80 tổ chức KH-CN công lập…
Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo TPHCM (SIHUB) đóng vai trò là “ngôi nhà chung”, nơi kết nối mọi nguồn lực, từ các cơ quan nhà nước, trường đại học, viện nghiên cứu đến các quỹ đầu tư và doanh nghiệp. SIHUB đã công bố những chương trình tuyển chọn, ươm tạo dự án ĐMST, khởi nghiệp nhằm tăng cường hỗ trợ tài chính, đào tạo chuyên sâu.
Dự án tham gia sẽ được ươm tạo từ 6-12 tháng và nhận kinh phí hỗ trợ tối đa 400 triệu đồng, tùy theo giai đoạn phát triển. “Chương trình của SIHUB không chỉ cung cấp hỗ trợ tài chính mà còn kết nối startup với các quỹ đầu tư, tổ chức đào tạo chuyên sâu về quản trị doanh nghiệp, sở hữu trí tuệ và chiến lược phát triển thị trường. Việc hỗ trợ startup không thể dừng ở mức cung cấp vốn mà phải tạo ra hệ sinh thái giúp họ tồn tại và phát triển”, bà Lê Thị Bé Ba, Phó Giám đốc SIHUB, nhấn mạnh.
Hành trình này thể hiện tinh thần khởi nghiệp tại TPHCM luôn được duy trì ở mức cao nhất thông qua các sự kiện và cuộc thi thường niên. Mỗi năm, có hơn 50 cuộc thi khởi nghiệp và ĐMST được tổ chức, thu hút hàng ngàn dự án tham gia. Các sự kiện lớn như Tuần lễ Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp, hay Diễn đàn và Triển lãm Quốc tế về ĐMST INNOEX đã trở thành những thương hiệu quen thuộc, thu hút sự quan tâm của cộng đồng trong nước và quốc tế.
