TPHCM đã triển khai các thủ tục thực hiện 4 khoản thanh toán tạm đặc biệt cho nhà thầu Hitachi tại tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên).
Thông tin trên được nêu trong văn bản của Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TPHCM (MAUR) gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc giám sát, đánh giá tổng thể đầu tư các dự án đường sắt đô thị năm 2024.
Liên quan đến giải quyết khiếu nại ở tuyến Metro số 1, MAUR cho biết đã thực hiện các thủ tục để thành lập Ban xử lý tranh chấp (DAB) đối với nhà thầu gói thầu CP3 – Công ty Hitachi.
Việc thành lập DAB nhằm giải quyết các vướng mắc liên quan đến chi phí phát sinh và những bất đồng giữa chủ đầu tư (MAUR) và nhà thầu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. UBND TPHCM cũng đã đề nghị các bộ, ngành liên quan hướng dẫn và có ý kiến về nội dung này.
Tuy nhiên, TPHCM nhận được các góp ý cho rằng, chi phí của DAB không nằm trong cơ cấu tổng mức đầu tư và cũng không thuộc các hiệp định vay của dự án.
Ngoài ra, căn cứ theo pháp luật Việt Nam và hợp đồng FIDIC, quyết định của DAB chưa mang tính chung thẩm như phán quyết trọng tài mà mang tính “hòa giải” và “thương lượng hữu hảo”. Do đó, việc thực thi quyết định của DAB chưa đảm bảo tính chặt chẽ theo quy định pháp luật Việt Nam.
Sau khi rà soát các quy định hiện hành và tham khảo ý kiến các bộ, ngành, UBND TPHCM đã thông báo đến Đại sứ quán Nhật Bản về việc không nên áp dụng cơ chế DAB cho hợp đồng CP3 ở giai đoạn này.
Thay vào đó, thành phố giao MAUR đàm phán trực tiếp với lãnh đạo cấp cao của Hitachi nhằm tìm giải pháp tháo gỡ các vướng mắc.
Hiện MAUR đã triển khai 4 khoản thanh toán tạm đặc biệt cho Hitachi trong giai đoạn đào tạo của liên danh tư vấn NJPT (đại diện chủ đầu tư) và giai đoạn chạy thử. Đồng thời, các phụ lục hợp đồng mới cũng được ký kết để điều chỉnh lại các mốc thanh toán, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho nhà thầu.
Bên cạnh đó, MAUR cũng đang tích cực rà soát các khoản chi phí phát sinh của gói thầu CP3 nhằm đảm bảo tuân thủ các điều khoản hợp đồng và quy định pháp luật.
Theo báo cáo của MAUR hồi tháng 6.2024, gói thầu CP3 do Hitachi đảm nhận gồm các hạng mục mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy toa xe, đường ray, đào tạo và bảo dưỡng.
Hợp đồng ban đầu dự kiến thực hiện từ tháng 8.2013 đến tháng 4.2018 (tổng cộng 244 tuần). Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc, tiến độ bị kéo dài khiến nhà thầu yêu cầu gia hạn thời gian hoàn thành thêm 4.124 ngày.
Liên danh tư vấn chung NJPT sau khi đánh giá đã đề xuất thời gian gia hạn tối đa cho Hitachi chỉ là 2.161 ngày.
Không đồng ý với kết luận này, Hitachi đã khởi kiện chủ đầu tư tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), yêu cầu được gia hạn tối thiểu 2.773 ngày và bồi thường khoảng 527 tỉ đồng.
Tổng chi phí phát sinh mà Hitachi đơn phương đưa ra cho việc gia hạn tiến độ hoàn thành Metro số 1 lên tới 23,721 tỉ Yên (gần 4.000 tỉ đồng).
Metro số 1 khởi công năm 2012, tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỉ đồng, dài gần 20 km từ depot Long Bình (TP Thủ Đức) đến Bến Thành (Quận 1).
Sau nhiều lần trễ hẹn, Metro số 1 đã vận hành thương mại từ ngày 22.12.2024.
